sobota, 4 lutego 2012

Warszawskie Filtry Pomnikiem Historii

Warszawskie Filtry, których najwcześniejsza część powstała w XIX w., to najstarszy działający obiekt technologiczny w stolicy. Są świadkiem ówczesnej myśli inżynierskiej, dzięki której Warszawa wykonała skok cywilizacyjny, plasując się w czołówce europejskich miast z własnym systemem wodociągów.

W wieku XXI Stacja Filtrów została uznana za Pomnik Historii, rozporządzenie w tej sprawie podpisał Prezydent RP Bronisław Komorowski.
Wyróżnienie wręczone przez Prezydenta Komorowskiego odebrał Jacek Wojciechowicz, wiceprezydent m.st. Warszawy, oraz Henryk Brzuchacz prezes Zarządu MPWiK w m.st. Warszawie S.A. Rozporządzenie weszło życie 18 stycznia 2012 roku.
Podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim Prezydent Bronisław Komorowski podziękował wszystkim zaangażowanym w pielęgnowanie historii zamkniętej w murach warszawskich filtrów, które oprócz swoich walorów historycznych pełnią także funkcje użytkowe dla mieszkańców miasta. Zaznaczył, że projekt budowy Stacji Filtrów zrealizowany przez brytyjskiego inżyniera Williama Lindleya jest przedmiotem dumy kolejnych pokoleń Polaków, którzy szczególnie troszczą się o to wyjątkowe miejsce, przyczyniając się do zachowania oryginalnego kształtu stacji w czasie kolejnych modernizacji systemów uzdatniania wody działających na terenie zakładu.

Warszawska Stacja Filtrów przy ul. Koszykowej od wielu lat znajduje się pod opieką stołecznego konserwatora zabytków.
Wpisanie lindleyowskich filtrów na listę Pomników Historii, obok m.in. rezerwatu archeologicznego w Biskupinie, katedry św. Wojciecha w Gnieźnie, czy Starego Miasta w Krakowie, to ogromne wyróżnienia nie tylko dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A., ale i dla Warszawy. Dotychczas na liście Pomników Historii stolica reprezentowana była przez historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i zespołem pałacowym w Wilanowie.

Filtry Lindleya to zespół obiektów technologicznych, z których najstarsze powstały jeszcze w XIX wieku (filtry powolne, czy zabytkowa już wieża ciśnień), a najnowsze w XXI wieku (Stacja Ozonowania Pośredniego i Filtracji na Węglu Aktywnym oddana do użytku w październiku 2010 r.).


Stacja, która służy Warszawie i jej mieszkańcom niemalże nieprzerwanie od ponad 125 lat (po raz pierwszy woda z filtrów popłynęła 3 lipca 1886 r.), powstała dzięki zabiegom ówczesnego prezydenta miasta – rosyjskiego emerytowanego generała Sokratesa Starynkiewicza. Projekt budowy wodociągów i kanalizacji dla miasta Warszawy przygotował w 1876 r. wybitny angielski inżynier Williamem Lindley, a jego najstarszy syn Williamem Heerleinem Lindley objął w 1881 r. funkcję naczelnego inżyniera budowy.


Główne obiekty zaplanowane przez Lindleya, a więc zabytkowa już wieża ciśnień (wyłączona z użytku w latach 30. XX w), budynki pompowni i kotłowni aktualnie pełniące funkcję sali muzealnej, czy wciąż eksploatowane filtry powolne oraz zbiorniki wody czystej i surowej, powstały w latach 1883-1926.


W 1933 r. oddano do użytku Zakład Filtrów Pospiesznych. Efektowny budynek wybudowany w stylu art deco po dziś dzień zachwyca wspaniałą architekturą i niepowtarzalnym wnętrzem. Na hali filtrów wciąż stoją marmurowe stoły operatorskie sprzed blisko 80 lat, a czas wskazuje zabytkowy zegar z charakterystycznymi lampkami. Zmieniła się technologia, naszpikowane elektroniką urządzenia zostały jednak ukryte wewnątrz zabytkowych zegarów.
W 1996 r. zrekonstruowano zaginiony po wojnie pomnik Sokratesa Starynkiewicza, ustawiony w parku koło wieży ciśnień.
Najnowocześniejszym obiektem powstałym na terenie Stacji Filtrów jest Stacja Ozonowania Pośredniego i Filtracji na Węglu Aktywnym, która podobnie jak wcześniejsze inwestycje, od lindleyowskiej począwszy, ma za zadnie podnieść jakość oferowanej warszawiakom wody. Architektura budynku stylem nawiązuje do elewacji historycznych zabudowań.
Obiekt od wielu lat jest odwiedzany podczas Nocy Muzeów. W każdą sobotę lipca i sierpnia organizowane są także Dni Otwarte. W 2011 roku Stację Filtrów zwiedziło ponad 5 tys. osób.


Warszawskie Filtry otrzymały także w roku 2011 wyróżnienie w corocznym konkursie na „Zabytek Zadbany” ogłaszanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nadzorowanym przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
Stacja Filtrów od 2008 r. znajduje się w rejestrze Zabytków Województwa Mazowieckiego.
Wpisanie obiektu na listę Pomników Historii to poważny krok w kierunku wpisania stacji na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz